Praca jest ważnym aspektem naszego życia. Może nam też dawać wiele satysfakcji. Przede wszystkim jednak, dzięki niej możemy samodzielnie się utrzymywać, realizować swoje pasje czy podróżować. Często jednak pochłania ona zbyt wiele naszej energii, powodując przewlekłe zmęczenie, stres, a nawet wypalenie zawodowe. Z nadmiarem obowiązków najczęściej zmagają się osoby zajmujące stanowiska kierownicze i menedżerskie, a także specjalistyczne. Nie oznacza to jednak, że problem ten nie dotyczy osób pracujących fizycznie. Jak poznać przeciążenie obowiązkami? Przedstawiamy objawy przemęczenia pracą.
Jak rozpoznać przemęczenie obowiązkami w pracy?
Objawy przemęczenia obowiązkami w pracy mogą być różnorodne i dotyczyć zarówno naszej kondycji fizycznej, jak i psychicznej. Przewlekły stres i zmęczenie często niekorzystnie rzutują na nasze zdrowie, zwiększając ryzyko poważnych chorób. Dlatego warto dbać o work-life balance, higienę snu, a także odpowiednie zarządzanie czasem, by zachować zdrowie i motywację do pracy. Wiele osób jednak zastanawia się, jak rozpoznać przemęczenie obowiązkami w pracy. Otóż w takim przypadku możemy obserwować zarówno dolegliwości fizyczne, choroby psychosomatyczne, a także pewne zmiany, które zachodzą w naszej psychice.
Warto zawsze dokonać rozróżnienia między zmęczeniem a przemęczeniem. To pierwsze jest normalnym stanem dla organizmu, który odczuwany jest na przykład po intensywnym wysiłku fizycznym, ale również psychicznym. Zazwyczaj naturalnie mija on po pewnym czasie, kiedy organizm się zregeneruje. Z kolei przemęczenie jest to długotrwały, chroniczny stan, który odczuwamy stale. Nie występuje on wyłącznie po wysiłku i dodatkowo nie mija zarówno po odpoczynku, jak i po śnie. Objawy przemęczenia często nie tylko nie słabną z czasem, ale również przybierają na sile.
Fizyczne objawy przemęczenia obowiązkami w pracy
Przytłoczenie obowiązkami w pracy, może negatywnie wpłynąć na nasze zdrowie fizyczne. Niestety konieczność pracy pod presją czasu, maksymalnej produktywności i efektywności, a także brak poszanowania zasad work-life balance powodują, że przytłoczenie obowiązkami dotyczy osób piastujących różne stanowiska. Może ono występować u pracowników zajmujących najniższe szczeble aż po kierowników, managerów czy właścicieli firm. Przeciążenie obowiązkami w pracy na dłuższą metę prowadzi nie tylko do wypalenia zawodowego i zmniejszenia naszej motywacji, a także produktywności, ale również pojawienia się szeregu fizycznych objawów, które będą utrudniały nam wykonywanie codziennych czynności. Wśród fizycznych objawów przemęczenia obowiązkami w pracy wymienia się m.in.:
- problemy ze snem,
- bóle i zawroty głowy,
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego,
- problemy z kręgosłupem,
- bóle i skurcze mięśni,
- problemy z koncentracją,
- drażliwość i wahania nastroju,
- spóźnioną reakcję na bodźce,
- spowolnioną koncentrację wzrokowo-ruchową,
- problemy z podejmowaniem decyzji,
- osłabienie układu odpornościowego i częste infekcje,
- wypadanie włosów,
- napięcie mięśni w okolicach szyi,
- rozregulowanie cyklu miesiączkowego u kobiet,
- otyłość związana z zajadaniem stresu,
- ogólną apatię,
- tzw. mgłę mózgową.
Jak widać, nasz organizm w różny sposób może nam dawać znać, że jest przeciążony obowiązkami. Bardzo często objawy, które świadczą o przeciążeniu obowiązkami w pracy, są przez nas ignorowane lub nie wiążemy ich z naszą sytuacją w życiu zawodowym. Jeżeli jednak długotrwały stres powoduje, że wybudzamy się w nocy, mamy problem ze wstawaniem, a także zasypianiem, powinniśmy zastanowić się, czy kłopoty ze snem nie są związane z nadmiernym przeciążeniem organizmu. Bardzo często objawem przemęczenia jest także nadmierna senność w ciągu dnia. Również obojętność na czynniki zewnętrzne i niechęć do podejmowania jakiejkolwiek aktywności, czyli apatia powinna nas skłonić do tego, by przyjrzeć się, co jest jej przyczyną.
Pamiętajmy, że organizm w różny sposób może nam dawać sygnały, że jest przemęczony. Bardzo często więc jeżeli zmagamy się z nawracającymi przeziębieniami, ciągłym stanem podgorączkowym, opryszczką czy chorobami skórnymi, warto zastanowić się, czy nie jesteśmy przeciążeni obowiązkami. Do innych objawów somatycznych przeciążenia zalicza się bezsenność, migreny i bóle głowy, gorszą efektywność w pracy, a także utrudnioną koncentrację i zapamiętywanie.
Zmęczenie psychiczne pracą. Psychiczne objawy wypalenia zawodowego.
Przeciążenie obowiązkami w pracy może wywołać u nas nie tylko szereg dolegliwości fizycznych, ale także psychicznych. Dlatego jeżeli zaczynamy odczuwać symptomy wypalenia zawodowego, takie jak:
- zmniejszoną wydajność w miejscu pracy,
- zwiększony dystans do własnej pracy,
- często występujące poczucie wyczerpania energii,
- obniżone poczucie dokonań osobistych,
- niską samoocenę,
- apatię,
- brak poczucia celu,
wówczas powinniśmy nieco odpocząć. Zaawansowanym objawem psychicznego zmęczenia pracą może być również depresja, która powoduje niechęć do podejmowania jakichkolwiek aktywności. Bardzo często osoby, które są przeciążone obowiązkami w pracy, nie mają ochoty na to, by realizować swoje pasje czy spotykać się z rodziną i znajomymi.
Sprawdź również: Czy można dostać zwolnienie lekarskie na wypalenie zawodowe?
Zmęczenie psychiczne i błędy w pracy – co możemy zrobić w takiej sytuacji?
Zmęczenie psychiczne i błędy w pracy to zagadnienia, które idą ze sobą w parze. Prędzej czy później, w przypadku kiedy będziemy przeciążeni obowiązkami w pracy, zaczniemy popełniać błędy, nawet wykonując czynności, które do tej pory nie sprawiały nam żadnych problemów. Dlatego jednym z objawów przemęczenia obowiązkami, jest gorsza efektywność pracy i obniżenie sprawności intelektualnej.
Pamiętajmy, że przemęczenie utrudnia nam koncentrację, a dodatkowo sprzyja popełnianiu błędów. Dlatego natłok obowiązków może spowodować, że zapomnimy o złożeniu zamówienia czy napisaniu ważnego raportu, a także, że źle zaprezentujemy się podczas ważnej rozmowy. Nawet niewielkie niedopatrzenia w pewnym momencie mogą pociągnąć za sobą poważne konsekwencje. To z kolei może powodować, że staniemy się w oczach naszych przełożonych osobami nieodpowiedzialnymi i nie będą oni zadowoleni z naszej pracy. To z kolei wywoła u nas uczucie przygnębienia i zestresowania.
Nie ma więc innego sposobu, by przestać popełniać błędy w pracy spowodowane przez zmęczenie psychiczne, jak tylko odpocząć i zrelaksować się. Przestańmy więc zostawać po godzinach czy podejmować się dodatkowych obowiązków. Postawmy na relaks i zadbajmy o efektywne zarządzanie czasem w pracy, tak abyśmy mogli zachowywać zasady work-life balance.
Przemęczenie obowiązkami ilościowe i jakościowe
Warto również rozróżnić przemęczenie ilościowe od jakościowego. To pierwsze dotyczy sytuacji kiedy na jedną osobę przypada za dużo zadań. W związku z tym taka osoba zmaga się z chaotyczną pracą, przekroczonymi terminami i innymi nieprzyjemnymi kwestiami, które tylko zwiększają u niej stres. Pracując ponad normę, często zabiera pracę do domu i pracuje w weekendy. Z kolei jakościowe przemęczenie dotyczy osób, które pracują nad skomplikowanymi projektami, bądź bardzo wymagającymi, o dużym znaczeniu strategicznym.
Czy da się pracować wielozadaniowo i nie być przemęczonym? Przeczytaj tutaj.
Przytłoczenie obowiązkami – jak sobie z nim radzić? Jak rozróżnić objawy wypalenia zawodowego od przemęczenia?
Przemęczenie organizmu pracą warto najpierw zróżnicować z innymi dolegliwościami. Skontaktujmy się więc z psychologiem, aby sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z objawami depresji lub wypalania zawodowego. Zróbmy także kontrolne badanie krwi i moczu, aby wykluczyć schorzenia takie jak niedoczynność lub nadczynność tarczycy, schorzenia nerek, zbyt niskie ciśnienie czy kłopoty z sercem bądź anemię. Jeżeli jednak okaże się, że jesteśmy zmęczeni pracą, powinniśmy wdrożyć kilka następujących nawyków:
- nauczyć się odmawiać i pozbyć nadmiaru obowiązków,
- uporządkować taski i nauczyć efektywnie zarządzać czasem,
- zadbać o zdrową, zbilansowaną, odpowiednią kalorycznie dietę,
- zadbać o odpowiednie nawodnienie,
- wdrożyć do swojego planu dnia aktywność fizyczną,
- zwrócić uwagę na higienę snu,
- unikać toksycznego otoczenia w pracy,
- pamiętać o codziennym odpoczynku po pracy,
- pójść na urlop.
Jeżeli przeciążenie obowiązkami w pracy powoduje pogorszenie naszej kondycji fizycznej i psychicznej, powinniśmy wdrożyć pewne zmiany w swoim życiu. Objawy przemęczenia pracą i zmęczenie psychiczne obowiązkami zawodowymi, powinny ustąpić, jeżeli zafundujemy sobie solidny odpoczynek. Najlepszym doraźnym rozwiązaniem jest skorzystanie z długiego urlopu, co najmniej dwutygodniowego. Równie istotne jest jednak, by po powrocie nie wpaść w rutynę starych nawyków. Obecnie wielu pracodawców, dbając o work-life balance pracowników zachęca ich do regularnej aktywności fizycznej, oferując im różnego rodzaju benefity. Być może jest to dobry moment, aby wykorzystać kartę na zajęcia sportowe czy wykonać badania w ramach pakietu medycznego i zadbać o swoje zdrowie.
Sprawdź też czy poczucie przeciążenia nie wynika z zachowań mobbingowych.
Czym jest mobbing i jak sobie z nim radzić, przeczytasz tutaj: https://milionkobiet.pl/czym-jest-mobbing-w-pracy-i-jak-na-niego-reagowac/
