Mimo że koncepcja work-life balance powstała już jakiś czas temu, to jednak Polska wciąż jest w czołówce państw, jeśli chodzi o liczbę przepracowanych miesięcznie przez każdą zatrudnioną osobę godzin. To powoduje, że Polacy i Polki są przepracowani, zmęczeni i często trudno jest im zachować odpowiednią równowagę między życiem zawodowym i prywatnym. Z tego powodu firmy, które dbają o work-life balance cieszą się coraz większym zainteresowaniem wśród pracowników z różnych branż. W jaki sposób jednak przedsiębiorstwa realizują tę zasadę i w jaki sposób dbają o work-life balance swoich pracowników? Podpowiadamy.
Krótka historia work-life balance
Work-life balance jest koncepcją zarządzania czasem, która narodziła się na przełomie lat 70. i 80. XX wieku w Wielkiej Brytanii. To właśnie wtedy w tym kraju zaczęły rozwijać się duże korporacje i inne organizacje, które wymagały od swoich pracowników często zbyt wiele, w związku, z czym w społeczeństwo zaczęło domagać się rozdzielenia życia prywatnego od zawodowego. Pracodawcy z kolei zauważyli, że im więcej ich podwładni pracują, tym ich efektywność często jest gorsza, co sprawia, że przepracowanie wpływa negatywnie na ich wydajność. Takie osoby były również coraz mniej zaangażowane w powierzone im obowiązki i nie były kreatywne.
Czym jest work-life balance?
Work-life balance to stan, w którym życie zawodowe i prywatne pracownika pozostają w równowadze i tworzą spójną całość. Jest to więc idea, która zakłada, że w życiu każdej osoby powinno znaleźć się miejsce nie tylko na pracę i wypełnianie obowiązków zawodowych, ale również na rozrywkę, życie rodzinne, pasje i rozwój osobisty. Koncepcja work-life balance zakłada więc możliwość realizacji nie tylko celów zawodowych pracownika, ale również jego osobistych pragnień, tak aby taka osoba mogła żyć zgodnie ze swoimi oczekiwaniami i wartościami. Jeżeli umiejętnie podzielimy swój czas między życie zawodowe i prywatne, wówczas osiągniemy stan, który z jednej strony wpłynie pozytywnie na naszą wydajność w miejscu pracy, z drugiej jednak zagwarantuje nam efektywny odpoczynek.
Harmonijne łączenie pracy z innymi obowiązkami, a także przyjemnościami dla każdej osoby może być realizowane nieco inaczej. Zachowanie jednak odpowiedniego balansu między tymi kwestiami jest niezwykle istotne dla każdej osoby. Dlatego firmy zaczynają zwracać szczególną uwagę na to, jak realizowana jest w ich strukturach ta koncepcja, ponieważ udowodniono negatywny wpływ przepracowania nie tylko na zdrowie fizyczne i psychiczne pracowników, ale także ich efektywność, poziom zaangażowania i motywację.
Work-life balance w Polsce
Polacy i Polki spędzają wiele czasu w pracy i bardzo często ich życie zawodowe wpływa negatywnie na życie osobiste. Z badania Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju wynika, że spośród 35 państw OECF Polki i Polacy zajmują siódme miejsce wśród najbardziej przepracowanych narodów i spędzają w swoich firmach średnio 1928 godzin w ciągu roku. Jak wynika z raportu ADP „People at Work 2022: A Global Workforce View” Polacy i Polki każdego tygodnia pracują średnio 6 nadliczbowych godzin, co klasyfikuje nas jako jeden z najbardziej przepracowanych narodów świata. To z kolei negatywnie oddziałuje nie tylko na życie osobiste Polek i Polaków, ale również często na życie zawodowe, ponieważ przepracowanie może powodować syndrom wypalenia zawodowego i wiele konsekwencji zarówno psychicznych, jak i fizycznych.
Jakie korzyści przynosi work-life balance?
Mimo że zachowanie odpowiedniej równowagi między życiem zawodowym a osobistym to w dzisiejszych czasach niemałe wyzwanie, to jednak zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni starać się wdrażać działania, które pozwolą im na osiągnięcie balansu między tymi dwoma istotnymi w życiu każdej osoby dziedzinami. Wśród korzyści zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, jakie przynosi work-life balance można wymienić:
- Zwiększenie produktywności – wypoczęty i zrelaksowany pracownik, który nie przebywa w miejscu pracy od wielu godzin, jest znacznie bardziej efektywny, ma lepsze pomysły i szybciej realizuje powierzone mu zadania niż osoba, która jest zmęczona natłokiem obowiązków. Co więcej, niektóre zagraniczne firmy testują już zarówno sześciogodzinny dzień pracy, jak i czterodniowy tydzień pracy, a wyniki tych eksperymentów wyraźnie wskazują na to, że pracownicy w krótszym czasie są w stanie wykonać wszystkie te działania, które do tej pory zajmowały im 8 godzin ze względu na to, że zachowują odpowiednią koncentrację, ponieważ nie są zmęczeni, a także mają większą motywację do działania. Poprawia się także ich kreatywność.
- Poprawa samopoczucia – pracownicy, którzy zachowują równowagę między życiem zawodowym i prywatnym, zazwyczaj mają znacznie lepsze samopoczucie niż osoby, które nie potrafią zachować zasad work-life balance. Dodatkowo mają one więcej czasu na to, by zadbać o swoje zdrowie i kondycję fizyczną, dzięki czemu badają się regularnie, a także uprawiają sporty, co sprawia, że ich stan zdrowia jest w znacznie lepszym stanie niż osób przepracowanych.
- Możliwość realizowania pasji – osoby, które nie skupiają się tylko i wyłącznie na swoich obowiązkach zawodowych, mają czas na to, aby realizować się również w innych dziedzinach i rozwijać nowe pasje, które zwiększają ich satysfakcję z życia, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie, a także wydajność w pracy.
- Zwiększenie satysfakcji z pracy – osoby, które wychodząc z pracy, zostawiają w tym miejscu wszystkie problemy dotyczące życia zawodowego, są bardziej usatysfakcjonowane zajmowaną przez siebie pozycją zawodową, a także zakresem obowiązków niż te osoby, które nie potrafią zachować odpowiedniej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
Korzyści work-life balance dotyczą również firm, które dbają o swoich pracowników, ponieważ takie przedsiębiorstwa są lepiej oceniane przez swoich pracowników i zyskują wizerunek firmy, która dba o podwładnych. W związku z tym osoby zatrudnione w takich firmach często są lojalne i bez wyraźnego powodu nie zwalniają się z pracy. Dodatkowo polecają swojego pracodawcę również innym osobom, dzięki czemu firmy dbające o work-life balance pracowników nie mają problemów z rekrutacją nowych osób do pracy, a dodatkowo w takich przedsiębiorstwach nie występuje duża rotacja pracowników, ponieważ osoby zadowolone ze swojej pracy nie zwalniają się bez ważnego powodu.
Jak firmy realizują u pracowników work-life balance?
Ze względu na to, że obecnie zarówno małe, jak i duże firmy zdają sobie sprawę z tego, jak istotne jest zachowanie odpowiedniej równowagi między życiem zawodowym i prywatnym ich pracowników, realizują one tę koncepcję na wiele różnych sposobów. Przykłady działań stosowanych przez pracodawców, których celem jest pomoc pracownikom w zapewnieniu odpowiedniej równowagi między życiem zawodowym a prywatnym to:
- możliwość pracy zdalnej,
- elastyczne godziny pracy,
- czterodniowy tydzień pracy,
- promowanie aktywności fizycznej pracowników,
- dbanie o zdrowie pracowników,
- umożliwienie pracownikom przyprowadzania do firmy zwierząt,
- organizowanie tzw. rodzinnych dni,
- organizowanie imprez i wyjazdów integracyjnych,
- przeprowadzanie ankiet zadowolenia wśród pracowników,
- organizowanie i opłacanie szkoleń, kursów czy konferencji,
- dopasowywanie pracy do indywidualnych preferencji pracowników,
- umożliwienie pracownikom częściowej i czasowej rezygnacji z powierzonych im obowiązków na danym stanowisku,
- wprowadzenie urlopów związanych z osiągnięciami,
- możliwość wzięcia tzw. sabattical urlopu,
- dofinansowywanie prywatnych wyjazdów pracowników, tzw. wczasy pod gruszą.
Zwłaszcza możliwość pracy zdalnej lub hybrydowej, a więc wykonywania obowiązków służbowych w domu chociaż przez jeden lub dwa dni w tygodniu to opcja często oferowana w firmach działających w różnych branżach zatrudniających pracowników realizujących większość swoich obowiązków przy komputerze. Praca zdalna lub hybrydowa jest ceniona przez pracowników, ponieważ oszczędza czas potrzebny na dojazd do firmy, a także powrót do domu, który można przeznaczyć na realizację swoich pasji lub spędzić go z bliskimi. Czterodniowy tydzień pracy to również koncepcja niezwykle doceniana przez pracowników, na której wprowadzenie zdecydowały się niektóre firmy w Polsce. Częściej jednak z takim benefitem mają do czynienia pracownicy zatrudnieni w zachodniej Europie.
Jak pracownik może dbać o work-life balance?
Pracodawcy powinni zwracać szczególną uwagę na to, jak powierzane ich podwładnym obowiązki wpływają na kondycję psychiczną i fizyczną takich osób, a także czy nie przeciążają ich zbyt mocno i nie powodują konieczności spędzania w pracy większej liczby godzin, niż wynika to z umowy. Dodatkowo pracodawcy dbają o work-life balance wprowadzając szereg benefitów takich jak nie tylko praca zdalna czy czterodniowy tydzień pracy, ale również oferując swoim pracownikom karnety na siłownię, zajęcia sportowe, basen czy pakiety medyczne, dzięki czemu takie osoby mogą zadbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne, a także kondycję. Co jednak pracownik może robić samodzielnie, aby dbać o work-life balance niezależnie od działań swojego pracodawcy? Do takich czynności można zaliczyć:
- przełamywanie codziennej rutyny,
- odpoczynek od mediów społecznościowych i smartfona,
- skupienie się na priorytetach,
- odpoczynek w dni wolne od pracy,
- znalezienie pasji i zainteresowań,
- planowanie spotkań z rodziną i bliskimi.
Na work-life balance pracownika bardzo dobrze wpływa również regularne uprawianie sportów, a także spotkania z rodziną i najbliższymi. Powinniśmy pamiętać również o tym, że nie zawsze jesteśmy w stanie wykonać powierzone nam zadania w sposób perfekcyjny. Dlatego, jeżeli są one przeprowadzone w sposób prawidłowy, nie powinniśmy zadręczać się poza godzinami pracy myślami dotyczącymi tego, że mogliśmy coś zrobić lepiej. Warto zadbać o to, aby realizować i wykonywać wszystkie obowiązki służbowe w miejscu pracy, a działania związane z życiem prywatnym – w czasie prywatnym tak, aby obie te przestrzenie nie przenikały się wzajemnie i abyśmy mogli w godzinach pracy skupić się na pracy, a poza pracą myśleć wyłącznie o życiu prywatnym.
Może Cię zainteresować: Czterodniowy tydzień pracy – marzenie Polek i Polaków!
