Obniżenie nastroju i motywacji do działania w miejscu pracy może być spowodowane przez wiele czynników. Czasami jest to tylko chwilowy problem, który mija wtedy kiedy zrelaksujemy się i odpoczniemy. Wielu pracowników jednak zmaga się nie tylko z chwilowym brakiem motywacji do pracy, ale stan taki u nich się przedłuża i trwa wiele tygodni, miesięcy, a czasami nawet lat. W takim przypadku brak chęci do pracy może być spowodowany przez różne czynniki, w tym zaburzenia psychiczne i fizyczne. Występująca już od pewnego czasu niechęć do pracy, powinna więc skłonić nas do tego, by uporać się z tym problemem. Ważne jest także, by znaleźć przyczyny niechęci do pracy zawodowej. Co warto wiedzieć na ten temat? Podpowiadamy.
Jakie symptomy świadczą o niechęci do pracy?
Objawem niechęci do pracy może być m.in. utrata zainteresowań problematyką, którą na co dzień zajmujemy się w życiu zawodowym, zwłaszcza jeżeli do tej pory była ona naszą pasją. Wśród symptomów świadczących o niechęci do pracy wymienia się też:
- przygnębienie,
- problemy ze snem,
- senność,
- dolegliwości somatyczne takie jak bóle głowy, kręgosłupa,
- wzmożoną męczliwość,
- poczucie utraty wiary we własne możliwości,
- zaburzony rozwój psychoruchowy,
- spadek energii,
- utratę poczucia sprawczości,
- bierność,
- niechęć do interakcji z innymi ludźmi,
- pogorszenie nastroju,
- niechęć do wykonywania najprostszych czynności w pracy,
- brak sił.
Każdy z nas ma gorsze dni w pracy, kiedy możemy odczuwać wyżej wymienione objawy. Jeżeli jednak stan taki się przedłuża i trwa już od pewnego czasu, a nasza praca nie przynosi nam satysfakcji, nie mamy ochoty wykonywać swoich obowiązków zawodowych, spotykać się ze współpracownikami i brakuje nam kreatywności, a także wiary we własne możliwości, wówczas powinniśmy poszukać przyczyny naszego problemu.
Przyczyny niechęci do pracy
Przyczyn niechęci do pracy, podobnie jak jej objawów, może być wiele. W każdym przypadku warto więc indywidualnie podejść do swojej sytuacji i zastanowić się, dlaczego nasza praca nie sprawia nam już satysfakcji, nie mamy ochoty jej wykonywać i czujemy do niej niechęć. Wśród najczęstszych przyczyn omawianych przez pacjentów gabinetów psychoterapeutycznych, którzy zmagali się z niechęcią do pracy, wymienia się następujące czynniki:
- nerwicę,
- depresję,
- zespół przewlekłego zmęczenia,
- przewlekły stres w pracy,
- pogorszoną pracę tarczycy,
- utratę sensu życia,
- choroby somatyczne,
- stresujące środowisko pracy,
- myśli samobójcze,
- negatywny wpływ pracy na jakość życia,
- mobbing w pracy,
- brak troski pracodawcy o wellbeing pracowników,
- wypalenie zawodowe,
- nadużywanie substancji psychoaktywnych,
- apatię,
- anhedonię,
- abulię,
- zaburzenia snu,
- brak możliwości rozwoju w miejscu pracy,
- toksyczną atmosferę w relacji z innymi współpracownikami,
- niskie zarobki,
- brak możliwości awansu,
- złe traktowanie przez pozostałych pracowników,
- nadmiar pracy i obowiązków,
- brak możliwości odpoczynku,
- niewywiązywanie się pracodawcy z zasad work-life balance.
Wszystkie te czynniki razem, ale też każdy z osobna, wpływają na funkcjonowanie naszego organizmu i mają niebagatelny wpływ nie tylko na nasze zdrowie fizyczne, ale również psychiczne. Dlatego warto zastanowić się, z jaką przyczyną niechęci do pracy zmagamy się w naszym przypadku, aby móc dobrać skuteczną technikę leczenia tego problemu lub podjąć inne kroki mające na celu zwiększenie odczuwania przyjemności z życia zawodowego.
Sprawdź! Te cytaty pomogą Ci zmotywować się do pracy.
Niechęć do pracy a wypalenie zawodowe
Jednym z powodów braku chęci do pracy bardzo często jest wypalenie zawodowe. Jest to zjawisko, które jest dość złożone i jego przyczyn można doszukiwać się w wielu czynnikach. Wymienia się wśród nich:
- nadmierny zakres obowiązków,
- przeciążenie,
- nadmierny stres,
- pracę pod presją czasu,
- niemożność rozwoju,
- niewystarczającą gratyfikację,
- a także pewne cechy osobowości, do których zalicza się nadmierny perfekcjonizm, niską samoocenę czy nadmierną wrażliwość.
Wypalenie zawodowe może nieść za sobą wiele konsekwencji i wpływać negatywnie na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne, powodując brak chęci do pracy, ale także zaburzenia lękowe, depresję czy objawy psychosomatyczne.
Apatia a brak chęci do pracy
Brak chęci do pracy może być wywołany również apatią. Czym dokładnie jest apatia? Jest to stan obojętności i utraty zainteresowania życiem codziennym. Zazwyczaj towarzyszy mu brak energii i motywacji, spadek wrażliwości na bodźce emocjonalne, a także brak celów życiowych. Warto wiedzieć o tym, że apatia nie jest jednostką chorobową samą w sobie, lecz symptomem. Dlatego narastające zobojętnienie, utrata zainteresowań, spadek wyrażania emocji i brak chęci do pracy, które przedłużają się i trwają już od pewnego czasu, wymagają wizyty u specjalisty. Lekarz może na podstawie badań laboratoryjnych skierować nas do innego specjalisty lub wdrożyć leczenie.
Brak chęci do życia a brak energii do pracy. Niechęć do pracy a depresja
Długotrwały brak chęci do pracy może być nie tylko symptomem wypalenia zawodowego, ale również depresji. Warto wiedzieć o tym, że depresja dotyka nie tylko osoby, które mają problemy w życiu zawodowym lub prywatnym. Nierzadko z jej objawami zmagają się młode aktywne do tej pory osoby. Typowe objawy depresji wiążą się przede wszystkim ze spadkiem aktywności, apetytu, melancholią. Czasami objawy depresji to także spadek masy ciała czy potrzeb seksualnych, a także rozregulowanie zegara biologicznego. Osoby cierpiące na depresję, często nie mogą spać w nocy, a w dzień są niezwykle zmęczone, co powoduje, że nie mają energii do pracy.
Cechą charakterystyczną depresji jest fakt, iż osoba, która zmaga się z takim stanem, odczuwa stopniową utratę radości z życia. Oznacza to, że najpierw przestaje cieszyć się z rzeczy, które do tej pory odczuwała jako radosne. Anhedonia połączona ze zobojętnieniem i poczuciem pustki, drażliwy nastrój, trudność w jego kontrolowaniu, a także smutek i płacz, który coraz trudniej opanować, to tylko niektóre objawy tej dolegliwości.
Bardzo często depresja związana jest także z ograniczeniem aktywności zawodowej osoby chorej. Obserwuje się wówczas stopniową utratę dotychczasowych zainteresowań, ale także trudność w podejmowaniu zadań, które do tej pory nie sprawiały jej żadnych problemów. W skrajnych sytuacjach obserwuje się abulię, czyli zaniechanie wszelkich czynności. Chorzy nie mogą wstać z łóżka i wykonać najprostszych czynności higienicznych. Zmniejsza się także ich energia życiowa, a także wrażliwość na bodźce emocjonalne, a więc towarzyszy im apatia i wzmożona męczliwość. Przewlekłe zmęczenie i niepokój, pesymistyczne myśli, czasami nawet urojenia, a także utrata poczucia własnej wartości i zaniżona samoocena to kolejne objawy depresji. Chorym może towarzyszyć także lęk o przewlekłym, a często nieuzasadnionym charakterze, narastające poczucie utraty sensu życia, brak chęci do pracy i poczucie beznadziejności, co może doprowadzić do myśli o śmierci, a także schorzeń somatycznych.
Każda osoba, która zauważy u siebie jakiekolwiek symptomy depresji, powinna jak najszybciej udać się do lekarza. Na początku warto wykonać podstawowe badania laboratoryjne, które wykluczą przewlekłe choroby somatyczne, takie jak niedoczynność czy nadczynność tarczycy, a także choroby neurologiczne. Czasami jednak konieczna jest konsultacja z psychiatrą i leczenie farmakologiczne depresji.
Jak poradzić sobie z niechęcią do pracy?
Żeby poradzić sobie z niechęcią do pracy, należy najpierw poznać przyczynę takiego stanu. Jeżeli zmagamy się z wypaleniem zawodowym, powinniśmy zadbać o wdrożenie work-life balance w naszym życiu. Zadbajmy więc o efektywny wypoczynek i nawiązywanie relacji społecznych. W firmach, które dbają o wellbeing swoich pracowników, rzadziej obserwuje się wśród nich niechęć do pracy. Dlatego, jeżeli zmagamy się z wypaleniem zawodowym spowodowanym stresem w pracy, nadmiarem obowiązków, brakiem możliwości rozwoju czy niskimi zarobkami, być może warto rozglądnąć się za nową pracą, w której będziemy doceniani i gdzie będziemy mogli liczyć na lepsze traktowanie ze strony pracodawcy,
Bardzo często jednak niechęć do pracy w dzisiejszych czasach nie jest spowodowana przez wypalenie zawodowe, lecz depresję. Stan ten dotyka dwa razy częściej osoby zajmujące stanowiska kierownicze, a także pracujące umysłowo niż pracowników fizycznych. Na podstawie wywiadu podczas wizyty u psychiatry, lekarz może zdiagnozować u nas początek zaburzeń depresyjnych. W takim przypadku będziemy mieli możliwość podjęcia leczenia tego schorzenia. Specjalista może pomóc nam znaleźć przyczyny depresji. Dodatkowo wdroży odpowiednie leczenie depresji. W tym celu może zaproponować nam leki przeciwdepresyjne, które wpływają na nasze samopoczucie. Jedną z metod leczenia tego stanu, jest też psychoterapia.
W niektórych przypadkach niechęć do pracy, a także ogólne zmęczenie i apatia, spowodowane są przez inne choroby, takie jak na przykład niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Kiedy nasze hormony nie działają prawidłowo, bardzo często jednym z symptomów jest właśnie duże zmęczenie i brak chęci oraz motywacji do pracy. Po wdrożeniu odpowiedniego leczenia powinniśmy poczuć się lepiej i ponownie poczuć motywację i chęć do pracy. Dlatego jeżeli stan niechęci do pracy, abulii czy apatii utrzymuje się u nas już od pewnego czasu, powinniśmy odwiedzić lekarza, który po wykonaniu specjalistycznych badań laboratoryjnych, skieruje nas do odpowiedniego specjalisty lub zaproponuje leczenie. Dobrym rozwiązaniem może być także wizyta u psychiatry lub psychoterapeuty.
Czynniki psychologiczne niechęci do pracy a psychoterapia. Psychiatra i farmakoterapia w zaburzeniach nastroju
Wiele czynników psychologicznych zaburza funkcjonowanie naszego organizmu i wpływa negatywnie na nasz rozwój psychospołeczny. Dlatego pacjenci często udają się do gabinetów psychoterapeutycznych nie tylko w przypadku depresji, ale również wtedy kiedy czują wypalenie zawodowe, które powoduje u nich niechęć do pracy. Bardzo często rozmowa z takim specjalistą pozwala nam znaleźć dogłębne przyczyny niechęci do pracy. W wielu sytuacjach stan ten wymaga wdrożenia adekwatnego leczenia. Często wystarczającą metodą jest psychoterapia i regularne wizyty u psychiatry lub psychoterapeuty. Nierzadko jednak niechęć do pracy spowodowana jest przez toksyczne środowisko w miejscu zatrudnienia, mobbing, obgadywanie czy nadmiar obowiązków i konieczność pracy po godzinach. W takim przypadku najlepiej zmienić pracę i zatrudnić się u pracodawcy, który dba o wellbeing pracownika w miejscu, gdzie szanowane są zasady work-life balance.
Aktywność fizyczna jako ważna część zdrowia psychicznego
Czasami brak chęci do pracy jest stanem przejściowym, który nie wynika z depresji czy zaburzeń pracy organów takich jak tarczyca, lecz spowodowany jest przez przemęczenie i brak odpoczynku. Dlatego warto w sytuacji kiedy tracimy zainteresowanie światem, pracą, a także innymi kwestiami, zwrócić uwagę na to, jak wygląda nasz dzień. Jest to niezwykle istotne nie tylko w celu uniknięcia wypalenia zawodowego czy profilaktyki depresji, ale także wielu schorzeń somatycznych, aby dbać o swój organizm. Dobrze odżywiony, sprawny organizm, lepiej funkcjonuje. Dzięki temu mamy siłę i motywację zarówno do nauki, jak i pracy. Jeżeli więc nasz dzień wygląda następująco: idziemy do pracy, po pracy robimy zakupy, spożywamy posiłek, a następnie leżymy na kanapie przed telewizorem i idziemy spać, to najprawdopodobniej nasze ciało jest w kiepskiej kondycji, dlatego może się ono domagać ruchu.
Zwłaszcza osoby w średnim wieku, które pracują umysłowo, powinny zadbać o codzienną aktywność fizyczną. Już 30-minutowy spacer wpływa pozytywnie na nasze zdrowie i nie tylko na ciało, ale także na umysł. Podczas aktywności fizycznej wydzielają się endorfiny, czyli hormony szczęścia, dzięki czemu osoby, które regularnie uprawiają sport, mają lepszy nastrój i rzadziej pojawia się u nich długotrwała niechęć do pracy i brak motywacji. Warto więc znaleźć aktywność fizyczną, która będzie sprawiała nam przyjemność i będziemy uprawiali ją regularnie. Mogą to być spacery, nordic walking, taniec, fitness, pływanie, jogging i wiele innych.
