Rozwój technologiczny powoduje, że w wielu branżach zadania, które jeszcze do niedawna były realizowane przez pracowników, wykonywane są przez roboty. W dzisiejszych czasach nowe technologie i cyfryzacja, w wielu sektorach zmieniają sposób wykonywania pracy, a także komunikacji wewnątrz firmy. W związku z tym pracownicy często zmuszani są do podnoszenia swoich kwalifikacji lub rozwijania zupełnie nowych umiejętności. Każdy pracodawca, który zdaje sobie sprawę z tego, jak na jego firmę wpłynie automatyzacja, powinien zapewnić swoim pracownikom możliwość dostosowania ich kompetencji do nowej cyfrowej rzeczywistości. Takie działania to upskilling i reskilling. Są to stosunkowo nowe pojęcia wykorzystywane w branży w kontekście zarządzania rozwojem i karierą zawodową. Na czym polega reskilling i upskilling? Podpowiadamy.
Reskilling i upskilling a rozwój nowych technologii
Pojęcia upskillingu i reskillingu funkcjonują w naszym języku od stosunkowo niedawna i są one konsekwencją postępu technologicznego, który widoczny jest we wszystkich sektorach gospodarki. Dlatego obecnie rozwiązania z obszaru upskillingu i reskilling to istotne elementy strategii zarządzania talentami, a także mobilnością kariery wewnątrz organizacji. Rola reskillingu, jak i upskillingu jest szczególnie istotna dla firm funkcjonujących w środowisku VUCA, ponieważ to w nich zachodzi potrzeba silnej i nieustannej rozbudowy kompetencji. Pod pojęciem upskillingu rozumiemy podnoszenie kwalifikacji, najczęściej w ramach obecnej roli, stanowiska lub awansu pionowego. Reskilling z kolei to zdobywanie nowych kwalifikacji w nowych rolach zawodowych bądź też przebranżowienie. Działania te pozwalają pracodawcom reagować na zmieniające się otoczenie biznesowe.
Upskilling i reskilling to więc popularne już w dzisiejszych czasach formy przekwalifikowania zawodowego i rozwijania nowych kompetencji. Eksperci Komisji Europejskiej wskazali, że nawet 47% wszystkich stanowisk grozi automatyzacja. Dlatego potencjalne negatywne skutki zastępowania ludzi maszynami, mogą być widoczne w wielu firmach. W związku z tym reskilling i upskiling to pojęcia, którymi powinien zainteresować się każdy pracodawca, pamiętając o tym, że z powodu transformacji cyfrowej, w jego firmie może wzrosnąć zapotrzebowanie na nowe stanowiska.
Czym jest upskilling?
Wiele osób z pojęciami reskillingu i upskilling spotyka się dopiero wtedy, kiedy pracodawca chce wprowadzić działania takie w ich firmie. Warto jednak wiedzieć, co to jest upskilling. Otóż to inaczej podnoszenie kwalifikacji. Działanie takie skupia się na wyposażeniu pracownika w bardziej zaawansowane umiejętności, szerszą wiedzę bądź doświadczenie w ramach danego stanowiska, które ten już zajmuje. Dzięki temu taka osoba może liczyć na awans pionowy i przejęcie większej odpowiedzialności.
Upskilling najczęściej występuje w ramach obecnej posady lub w ramach awansu pionowego. Obejmuje możliwość uczestniczenia w różnego rodzaju kursach i szkoleniach, których celem jest poszerzenie kompetencji pracownika. Dzięki temu może on brać udział w realizacji kolejnych, nowych projektów i zajmować bardziej specjalistyczne stanowiska. Dlatego też upskilling to szansa na rozwój dla pracownika. Firmy, które proponują awans swoim pracownikom i dają im szansę, by ci mogli się rozwijać, podnosić kwalifikacje i uczyć się nowych rzeczy, są dużo lepiej odbierane niż te przedsiębiorstwa, w których pracownicy praktycznie nie mają szans na awans.
Kiedy warto wdrożyć upskilling i zdecydować się na rekrutację wewnętrzną w firmie?
Upskilling skupia się na podnoszeniu kompetencji i rozwoju umiejętności pracowników w ramach zajmowanego już przez nich stanowiska. Rozwój nowych kompetencji i umiejętności u pracownika pozwala pracodawcy również na przeprowadzenie rekrutacji wewnętrznej w firmie i awans pionowy podwładnych. Podnoszenie kwalifikacji pracownika przynosi pracodawcy szereg korzyści związanych ze zmniejszeniem kosztów rekrutacji, a także rotacji i wpływa też na employer branding firmy. Upskilling pozwala pracownikowi jeszcze bardziej wyspecjalizować się w danym obszarze, dzięki czemu może one efektywniej wykonywać swoje obowiązki. Bardzo często upskilling przyśpiesza rozwój kariery. Dlatego w obszarze rozwoju pracowników duża odpowiedzialność spoczywa nie tylko na pracodawcy, ale także działach HR.
Istotne jest, by działania z zakresu obszaru upskilingu i reskilingu były przeprowadzane z odpowiednim wyprzedzeniem tak, aby inwestowanie w pracownika przyniosło firmie wymierne korzyści. Dlatego działy HR powinny przewidywać, jakie zajdą zmiany na rynku pracy, a także, jakie nowe wymagania będą stawiane pracownikom. Dzięki temu firmy będą mogły wcześniej wyszkolić obecnie już zatrudnione osoby, by te mogły w ramach rekrutacji wewnętrznej zająć wyższe stanowisko. Przygotowywanie pracowników do nowych ról bardzo często jest dużo korzystniejszą opcją niż rekrutacja nowych osób, zwłaszcza na specjalistyczne stanowiska, które wymagają nie tylko dużej wiedzy i doświadczenia, ale także znajomości struktury firmy i kultury jej pracy.
Jakie kompetencje w ramach upskillingu warto rozwijać na obecnym rynku pracy?
Obecnie działania w zakresie upskillingu i reskillingu odgrywają istotną rolę na rynku pracy. Zdobywanie nowych kompetencji umożliwia pracownikom zmianę stanowiska. Przygotowanie do innej roli wymaga jednak czasu. Mimo to zdobywanie nowych umiejętności i przygotowanie pracowników do nowych rozwiązań jest jednym z tańszych i bardziej efektywnych sposobów wypełnienia braków kadrowych wewnętrznymi kandydatami. Wpływa także na wyższą produktywność, wydajność, a także rentowność firmy, a przede wszystkim na większe bezpieczeństwo realizacji projektów, ponieważ silniejsze zespoły zbudowane z bardziej zaangażowanych i lojalnych pracowników, którzy są zatrudnieni w firmie już od wielu lat, a poprzez upskilling mogą liczyć na awans wewnętrzny, odnoszą większe sukcesy i wyróżniają się przewagą na tle konkurencji.
Wiele osób zastanawia się, jakie kompetencje warto rozwijać w ramach upskillingu. Na obecnym rynku pracy zdobywanie nowych umiejętności po pandemii COVID-19 stało się popularne. Obecnie warto rozwijać:
- kompetencje technologiczne – mowa tutaj o umiejętności korzystania z narzędzi i platform cyfrowych, analizie danych, sztucznej inteligencji czy uczenia maszynowego,
- kompetencje miękkie – nadal kluczowe na obecnym rynku pracy. Zalicza się do nich komunikację, kreatywność, adaptacyjność czy umiejętność zarządzania czasem,
- umiejętności językowe – postęp technologiczny nie wpłynął w istotny sposób na brak konieczności porozumiewania się w obcych językach. Wręcz przeciwnie – obecna globalizacja sprawia, że w wielu firmach znajomość przynajmniej jednego języka na poziomie komunikatywnym jest wymagana od wszystkich pracowników. Dlatego rozwój umiejętności językowych na obecnym rynku pracy jest nadal bardzo istotną kwestią.
Wśród umiejętności, które wymagane są na obecnym rynku pracy, wymienia się też kreatywność i innowacyjność. Firmy doceniają pracowników, którzy potrafią wychodzić poza schematy i proponować nowe rozwiązania. Ważna jest także umiejętność pracy zdalnej i wirtualnej współpracy. Pandemia COVID-19 pozostawiła po sobie w wielu firmach możliwość pracy zdalnej. Dlatego umiejętność współpracowania w efektywny sposób na odległość, jest ceniona w przedsiębiorstwach, które zdecydowały się na taki model.
Co to jest reskilling?
Reskilling to kolejny termin, który odnosi się do poszerzania umiejętności zawodowych. Jest to jednak proces, podczas którego pracownicy zdobywają nowe lub dodatkowe kwalifikacje, które pozwalają im na wykonywanie zadań na innym niż dotychczas zajmowanym stanowisku. W związku z tym działania w obszarze reskllingu często wiążą się z całkowitym przebranżowieniem lub przekwalifikowaniem do pełnienia innej roli. Reskilling to proces, który zachodzi wewnątrz organizacji. Obecnie wielu pracodawców umożliwia swoim pracownikom przebranżowienie się i zajęcie nowego stanowiska, na którym wymagane są zupełnie inne niż na dotychczas zajmowanej posadzie umiejętności w ramach tej samej struktury organizacyjnej.
Reskilling a przekwalifikowanie pracownika – w jakich branżach pracodawca może skorzystać z reskillingu?
Reskilling umożliwia zdobycie nowych kompetencji i jest to opcja, na którą najczęściej decydują się przedsiębiorcy, którzy na przykład w wyniku restrukturyzacji firmy czy przejścia na całkowitą automatyzację niektórych procesów, byliby zmuszeni do zwolnienia większości osób, które byłyby zastąpione przez roboty. Jeżeli dysponują wolnymi wakatami, mogą w ramach reskillingu pomóc takim pracownikom zdobyć nowe umiejętności i przenieść ich na nowe stanowisko. Czasami pracodawcy decydują się na reskilling pracowników nawet jeżeli nie dysponują nowymi wakatami, lecz chcą pomóc im zdobyć nowe kwalifikacje i odnaleźć się na rynku pracy.
Upskilling i reskilling – w jakich sektorach i dlaczego warto je wdrożyć?
Działania z obszaru upskillingu i reskilingu pozwalają nabyć pożądane umiejętności pracownikom i utrzymać się na rynku pracy. W wielu firmach wpływają także na przewagę konkurencyjną, a także employer branding. Zarówno reskilling, jak i nabywanie nowych umiejętności w ramach upskillingu to rozwiązania, które wiążą się dla firm z inwestowaniem w rozwój pracowników, ale także szeregiem korzyści. Obecnie w wielu sektorach rozwój umiejętności pracowników, dzięki programom upskilling i reskilling jest już wręcz nieuchronny i konieczny. Dlatego we wszystkich branżach, w których przedsiębiorstwa chcą sprostać wyzwaniom związanym z automatyzacją na rynku pracy bądź też digitalizacją, warto postawić na takie rozwiązania.
Obecnie szkolenia, kursy, warsztaty, webinary, e-learning, podcasty, konferencje czy spotkania online w ramach reskillingu i upskillingu prowadzone są zwłaszcza przez firmy działające w sektorze technologicznym i produkcyjnym. Organizacje takie skupiają się na wyposażeniu pracowników w umiejętności w cyklach maksymalnie od 6 do 10 tygodni i do 300 godzin. Tak skondensowane formy rozwojowe są efektywne dla zespołu i firmy, ponieważ pracownik nie musi poświęcać wiele czasu na szkolenie poza biurem. Zamiast tego może szkolić się na przykład pomiędzy głównymi zadaniami w trakcie dnia pracy i unikać tym samym nadrabiania zaległości w innym czasie. Wdrażanie programów szkoleniowych w firmach z sektorów, w których według raportów KE nastąpi automatyzacja wielu procesów, pozwoli też na zmniejszenie luki na stanowiskach związanych z ich obsługą.
