Mimo że pewien poziom stresu może wpłynąć pozytywnie na nasze zdolności poznawcze, czy też szybkość wykonywania zadań, to jednak zazwyczaj działa on destrukcyjnie na nasz organizm, prowadząc do różnego rodzaju zaburzeń zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Niestety wciąż bardzo często stres związany z presją czasu i koniecznością wykonywania obowiązków służbowych w odpowiednim tempie, towarzyszy pracownikom działającym niemal we wszystkich branżach. Niektórych może on mobilizować, jednak dla wielu osób długotrwała presja czasu w pewnym momencie staje się już nie do zniesienia. Czy jednak możliwe jest praca pod presją czasu lecz bez stresu? Podpowiadamy.
Presja – co to?
Warto na początku zastanowić się i zdefiniować co to jest presja. Otóż to inaczej nacisk. Rozumie się przez nią też niemal każdą formę przymusu, jaką stosuje się wobec drugiej osoby. Często powoduje ona nie tylko pogorszenie stanu psychicznego, ale również wiąże się z szeregiem objawów fizycznych, takich jak chociażby napięcie mięśni, ich sztywność czy bóle głowy. Nie bez powodu więc presja jest jednym z najbardziej stresogennych czynników dla naszej psychiki.
Warto mieć świadomość, że nie zawsze presja związana jest z działaniami innych osób i naciskiem, jaki na nas wywierają, ponieważ nierzadko, zwłaszcza w życiu zawodowym, sami wytwarzamy nacisk nazywany też presją wewnętrzną. Jest to uporczywe myślenie o tym, że trzeba coś zrobić. Wbrew pozorom dla wielu osób presja nie jest czynnikiem motywującym a wręcz przeciwnie – jest szkodliwa, zabijając naszą pomysłowość, kreatywność oraz radość. Dlatego też warto nauczyć się eliminować presję ze swojego życia. Nie zawsze jednak jest to możliwe, zwłaszcza w pracy.
Wywieranie presji a stres
Presja czasu to nic innego jak konieczność wykonania jakiegoś zadania w określonym terminie. Zazwyczaj pracy presja czasu związana jest z przymusem przeprowadzenia projektu czy skończeniem pewnych działań w znacznie krótszym okresie niż w rzeczywistości byłby na to potrzebny. Nierzadko w różnych branżach pracownicy spotykają się z terminem wykonania zadania “na wczoraj”. Oznacza to, że muszą wykonać swoje obowiązki jak najlepiej, lecz jednak również jak najszybciej.
Presja czasu związana z koniecznością wykonania powierzonego zadania w maksymalnie krótkim czasie, powoduje zwiększony stres u pracowników. Czasami, jeśli takie przypadki zdarzają się rzadko, może jednak działać motywująco i faktycznie przyspieszyć realizację projektu. Jeżeli presja czasu będzie zbyt silna, a zadania wręcz niemożliwe do wykonania w określonym terminie, wówczas zamiast motywująco, zadziała na nas zupełnie odwrotnie, powodując zwiększony stres, a u niektórych osób nawet lęki.
Na czym polega praca pod presją czasu?
Dla każdej osoby praca pod presją czasu może oznaczać coś nieco innego. Definiuje się jednak, że z takim zjawiskiem mamy do czynienia, kiedy pracownik odczuwa obciążenie związane z krótkimi terminami, jakie otrzymał na wykonanie zadań. Bardzo często wówczas czuje on także, że nie ma wpływu na warunki, a także sposób wykonywania pracy. Oznacza to, że traci poczucie kontroli. To z kolei powoduje coraz większe obciążenie fizyczne i psychiczne, a także poziom odczuwania stresu w pracy.
Warto jednak mieć świadomość, że obecne badania wskazują, że presja czasu w środowisku pracy jest niestety powszechnym zjawiskiem. Nawet 60% badanych pracowników odczuwa ją przez 25 do 75% czasu, jaki spędzają w miejscu zatrudnienia. Presja czasu może wynikać z różnych czynników, a w zależności od konkretnej branży, powodować obciążenie fizyczne lub psychiczne pracownika, a także działać na jego zdrowie w różnoraki sposób.
Umiejętność pracy pod presją czasu – co to znaczy?
Obecnie przeglądając oferty pracy, możemy bardzo często zauważyć, że pracodawcy wymagają od kandydatów szeregu kompetencji miękkich. W dzisiejszych czasach są one równie istotne jak kompetencje twarde i zyskują coraz większe znaczenie na rynku pracy. Jedną z istotnych umiejętności wymaganych na wielu różnych stanowiskach, jaką pracodawcy z wielu sektorów gospodarczych umieszczają w swoich ogłoszeniach, jest praca pod presją czasu. Co to tak naprawdę oznacza? Mimo że stwierdzenie to jest już dość utartym sloganem i słyszał je niemal każdy, to jednak wiele osób nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, co należy rozumieć pod takim hasłem. Zazwyczaj presją czasu w pracy jest konieczność wykonywania obowiązków służbowych w bardzo krótkim czasie.
Jest to umiejętność ceniona na rynku pracy, jednak czytając ogłoszenie o pracę, w którym jest ona wymagana, warto pamiętać o tym, że w każdym firmie zdarzają się sytuacje kiedy musimy szybko wykonać swoje obowiązki. Jednak nie powinno być to normom i codziennością, ponieważ jednorazowe sytuacje, kiedy musimy coś zrobić “na wczoraj” działają motywująco i pozwalają nam znacznie przyspieszyć niektóre zadania. Jednak w codziennej pracy konieczność wykonywania każdego dnia zadań “na wczoraj” działa demotywująco, obciąża naszą psychikę i może prowadzić do wypalenia zawodowego.
W niektórych firmach, mimo że takie praktyki są coraz rzadziej stosowane pracownicy niewykonujący zadań, na które mieli zbyt mało czasu w swoich godzinach pracy, mogą być zmuszani do tego, aby zostać po godzinach. To z kolei może negatywnie wpływać na work-life balance zatrudnionych w takich miejscach osób i nie świadczy dobrze również o firmie i sposobie jej zarządzania.
Praca pod presją czasu – jakich branży najczęściej dotyczy?
Praca pod presją czasu jest obecnie niestety już standardem i dotyczy pracowników zarówno fizycznych, jak i umysłowych działających niemal w każdej branży. W pewnych sektorach jednak szczególnie często mamy do czynienia z takim zjawiskiem. Istnieją stanowiska, które wiążą się ze stałą presją czasu. Wynika ona przede wszystkim z ilości zadań i nałożonych limitów ich wykonania w zakresie pracy umysłowej. Z takim rodzajem obciążenia zmagają się zwłaszcza specjaliści z branży finansowej, szczególnie bankowości, ale także marketingu.
Z presją czasu zmagają się także pracownicy call center. Problem ten dotyczy również służby zdrowia, a więc zarówno lekarzy, pielęgniarek, jak i innych pracowników medycznych. Czasami widoczny jest jednak także w sektorze administracji publicznej. Pamiętajmy, że skutki obciążenia presją czasu w powyższych zawodach zazwyczaj widoczne są głównie w sferze obciążenia psychicznego. Jednak również pracownicy fizyczni zmagają się z presją czasu. Wynika ona zazwyczaj z konieczności dostosowania się do procesów produkcyjnych. Dlatego kwestia ta dotyczy na przykład operatorów różnego rodzaju maszyn, pracowników działów logistyki czy montażystów. Dodatkowo poza obciążeniem psychicznym, często odczuwają oni dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego czy narządu wzroku.
Jak radzić sobie z presją czasu w pracy?
Ze względu na to, że presja czasu obecna jest niemal we wszystkich branżach i na wielu stanowiskach, warto nauczyć się radzić sobie ze stresem wynikającym z konieczności wykonywania zadań “na wczoraj”. Istnieje kilka technik, które świetnie sprawdzają się niemal w każdej branży. Przede wszystkim pamiętajmy, że bardzo często presja czasu wynika z braku naszych umiejętności właściwej organizacji czasu pracy. Dlatego warto zadbać o ten aspekt. Pracodawca może zdecydować się na to, by skierować swoich pracowników na szkolenie z właściwego zarządzania czasem. Na takim kursie dowiadujemy się, jak rozplanować zadania w czasie, dawać im priorytety, a także na bieżąco je kontrolować. Jednak również samodzielnie można pogłębiać wiedzę dotyczącą tego zagadnienia. Dodatkowo obecnie dostępnych jest szereg narzędzi zarówno na urządzenia mobilne, jak i komputery, które znacznie ułatwiają planowanie czasu pracy.
Jeśli pracujemy w firmie, w której presja czasu występuje niemal codziennie, powinniśmy nauczyć się radzić sobie ze stresem związanym z codziennymi obowiązkami. Do pewnego momentu taka presja działa w sposób mobilizujący, jednak jeżeli występuje codziennie, wówczas może negatywnie wpływać na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne. Dlatego warto nauczyć się technik relaksacyjnych i do swoich obowiązków, a także presji czasu w pracy podchodzić nieco spokojniej, bez niepotrzebnego w takiej sytuacji stresu.
Jak budować odporność na stres?
Odporność na stres to przydatna umiejętności nie tylko w przypadku kiedy musimy radzić sobie z presją czasu w miejscu pracy, ale również wielu sytuacjach, które spotykają nas każdego dnia również w życiu prywatnym. Dlatego warto budować odporność na stres. W jaki sposób możemy go okiełznać? Warto pamiętać o następujących aspektach:
- zapisywać wszystkie ważne zadania w notatniku lub kalendarzu – jeżeli jesteśmy zwolennikami tradycyjnych metod, możemy w tym celu wykorzystać planner papierowy. Świetnie sprawdzą się jednak tutaj także narzędzia dostępne na komputery, tablety czy smartfony;
- priorytetyzować zadania – warto zaplanować sobie każdy dzień i podzielić wszystkie zadania, które musimy wykonać na pilne i ważne, ważne i niepilne, a także nieważne. Dzięki temu skupimy się tylko na tych, które są najistotniejsze konkretnego dnia;
- pamiętać o wypoczynku – właściwa regeneracja po pracy może pomóc nam okiełznać stres. Dlatego jeżeli mamy pracę siedzącą i umysłową, warto robić w niej krótkie przerwy, a wieczorami lub rankiem regularnie uprawiać sport. Osoby, które pracują fizycznie, z kolei mogą wypoczywać, skupiając się na rozrywkach umysłowych, takich jak na przykład rozwiązywanie krzyżówek;
- zadbać o ruch i dietę – zarówno dieta, jak i aktywność fizyczna mają ogromny wpływ na nasze samopoczucie, a także sposób, w jaki nasz organizm reaguje na stres i presję czasu. Dlatego zrezygnujmy z nadmiernej ilości kawy. Stosujmy dietę zbilansowaną, o odpowiedniej kaloryczności, pełną witamin i minerałów, a także pamiętajmy o nawodnieniu. Aktywność fizyczna również pozwala radzić sobie ze stresem ze względu na to, że podczas ćwiczeń uwalniają się endorfiny, czyli hormony szczęścia. Nasz organizm staje się dotleniony, a poszczególne układy zaczynają lepiej funkcjonować.
Pamiętajmy również, by nie przynosić swoich problemów z pracy do domu, a więc, aby zadbać o work-life balance ze względu na to że taka spirala może negatywnie wpływać na osoby z naszego otoczenia. W pracy skupiajmy się więc na pracy, a w domu zadbajmy o relacje ze swoimi bliskimi, rodziną i przyjaciółmi. Ważne jest także, by nauczyć się mówić “nie”. Asertywność to cecha, która pomoże nam radzić sobie ze stresem i zrezygnować z nadmiaru obowiązków, zwłaszcza jeśli nie wszystkie do nas należą. Pamiętajmy także, że niezależnie od tego, jak bardzo się staramy, możemy spotkać się z krytyką. Umiejętność radzenia sobie z nią, również jest istotna w kontekście opanowania stresu.
Przeczytaj również: Multitasking – efektywna wielozadaniowość bez przeciążenia się
