Był czas, kiedy młodzi ludzie stawiający pierwsze kroki na rynku pracy mogli zakładać, że powiedzie im się lepiej od swoich rodziców – znajdą lepszą pracę, zajdą wyżej w społecznej hierarchii. Były to czasy jednej pracy na całe życie… i godnej emerytury pod koniec kariery.
Niestety, te czasy minęły. Pracujemy coraz dłużej. Stabilność została zastąpiona niepewnością. Miejsca pracy – w ramach oszczędności – przenoszone są do innych krajów. Ludzie wyjeżdżają za granicę w nadziei na lepsze życie.
Nieprzewidywalność, brak stabilności, mobilność – to nowa codzienność zglobalizowanego rynku pracy. Wszyscy, a zwłaszcza młodzi ludzie, przekonali się, że okresy bezrobocia mogą być trudne do uniknięcia.
Polska stanowi doskonały przykład nowych realiów. Bezrobocie wśród młodych ludzi w latach 1997-2017 wyniosło średnio 27.81%, sięgając aż 44,2% w listopadzie 2002 roku. Nic więc dziwnego, że to właśnie Polacy należą do najczęściej emigrujących nacji. W 2015 roku nasz kraj opuściło 260 tysięcy obywateli.
„Po prostu nie było żadnej pracy”, mówi Gosia pochodząca z Radomia. Gdy odpowiedziała na ofertę pracy w sektorze opieki społecznej w Wielkiej Brytanii, poziom bezrobocia w jej mieście utrzymywał się na poziomie 20%. Historia Gosi, do dziś mieszkającej na Wyspach, została pokazana w filmie o polskich emigrantach ekonomicznych nakręconym w ramach projektu ChangingEmployment („Zmieniając Oblicze Zatrudnienia”), Sieci szkoleń innowacyjnych (Innovative Training Network) stworzonej przez Unię Europejską w ramach Działań Marii Skłodowskiej-Curie.
Trwający przez niemal cztery lata – do listopada 2016 roku – projekt zrzeszał 15 młodych badaczy z ośmiu krajów – Wielkiej Brytanii, Polski, Węgier, Szwecji, Belgii, Francji, Hiszpanii i Kanady.
Pod nadzorem doświadczonych naukowców i przy współpracy z wieloma partnerami – jak choćby Europejską Konfederacją Związków Zawodowych – badacze przyjrzeli się zmianom, jakie zachodzą na europejskim rynku pracy. Skupili się na trzech głównych obszarach, które uznali za najważniejsze w obecnym postrzeganiu pracy: relacjach pracowników z przełożonymi, akceptacji i wykluczeniu w miejscu pracy oraz samopoczuciu pracowników i relacji praca-życie prywatne.
„Widać pewne wzorce w kontekście zmian sposobu pracy w Europie”, powiedział koordynator projektu, Paul Steward z Uniwersytetu Strathclyde w Glasgow. „Nie nastąpiło kompletne zerwanie z przeszłością, ale widzimy zmiany, które utrudniają ludziom utrzymanie dotychczasowego stylu życia i pracy, głównie przez zwiększenie ilości oraz intensywności przepracowanych w ciągu dnia godzin”.
Zdaniem doktora Adama Mrozowickiego, koordynującego projekt na Uniwersytecie Wrocławskim, „udział w przedsięwzięciu pozwolił zbudować relacje z europejskimi placówkami naukowymi, a także pracownikami i firmami, które są kluczowe w badaniach nad zmianami na rynku pracy oraz stosunkach między pracodawcą a pracownikami”.
Mateusz Karolak, jeden z młodych wrocławskich badaczy, skupił się na sytuacji Polaków wracających do kraju z Wielkiej Brytanii. Dla niego udział w projekcie był „doskonałą okazją” do zawarcia nowych znajomości w całej Europie i do „podzielenia się swoimi spostrzeżeniami i wynikami badań”.
Taki był istotnie główny cel tego projektu – stworzenie i przeszkolenie ogólnoeuropejskiej, interdyscyplinarnej sieci badaczy społecznych, którzy będą w stanie zrozumieć, przeanalizować i stworzyć odpowiednie rozwiązania, odpowiadające na zachodzące na rynku pracy zmiany. W nadchodzących latach te zmiany będą jednymi z największych społecznych, politycznych i ekonomicznych wyzwań, z którymi przyjdzie zmierzyć się Europie.
Projekt przerósł oczekiwania Paula Stewarta: „Zwykle relacje z naukowcami z innych krajów nawiązuje się po 10-15 latach pracy na uczelni, o ile w ogóle to następuje. Nasi studenci już zdobyli to doświadczenie, pracując z kolegami z innych krajów, zajmującymi się innymi dyscyplinami, których przyswojenie w innej sytuacji zajęłoby im bardzo dużo czasu. Narodziły się synergie, których nie sposób było przewidzieć. To niesamowite”.
Informacje o Działaniach Marii Skłodowskiej-Curie
Od 1996 roku w ramach Działań Marii Skłodowskiej-Curie przyznano granty badaczom na wszystkich szczeblach kariery akademickiej – od studentów starających się o doktorat, aż po doświadczonych naukowców – zachęcając przy tym do interdyscyplinarnej, międzysektorowej i międzynarodowej współpracy. Fundusze mogą otrzymać specjaliści każdej specjalizacji: od archeologii, przez ratującą życie medycynę, aż po pionierskie dziedziny nauki. Program swą nazwę zawdzięcza polskiej podwójnej noblistce, Marii Skłodowskiej-Curie. W ten sposób upamiętnia i promuje uniwersalne wartości, które jej przyświecały. Do dziś w ramach programu wsparto ponad 110 tysięcy naukowców, na których pracy skorzystało jeszcze więcej osób – w tym dziewięcioro noblistów i zdobywca Oscara.
W tym roku ogłoszono, że w projekcie wzięła udział stutysięczna osoba. By to uczcić, Komisja Europejska zdecydowała się pokazać 30 wybranych badaczy (wśród nich 18 kobiet) oraz ich projekty, które zostały wsparte Działaniami Marii Skłodowskiej-Curie, podkreślając tym samym koncentrację na wysokim poziomie merytorycznym i globalnej mobilności w nauce.
Europejska Noc Naukowców (NIGHT) to coroczne ogólnoeuropejskie wydarzenie, które odbywa się w ostatni piątek września. Finansowane przez Unię Europejską za pośrednictwem Działań Marii Skłodowskiej-Curie (MSCA), ma sprawić, że badania naukowe UE będą bardziej przystępne dla obywateli. Rozpoczęte w 2005 roku wydarzenie pozwala ponad milionie uczestników każdego roku na udział w wielu atrakcyjnych aktywnościach, w tym praktycznych eksperymentach, prezentacjach, pokazy, quizach, wizytach w laboratoriach i spotkaniach z naukowcami. Znajdź najbliższe wydarzenie pod tym linkiem: NIGHT.
W latach 2014-2020 budżet projektu wynosi 6,2 miliarda euro. Działania Marii Skłodowskiej-Curie w tym czasie wesprą kolejne 65 tysięcy naukowców, w tym 25 tysięcy doktorantów.
