Większość pracowników poszukuje u swoich pracodawców równego traktowania i możliwości samorealizacji. Nie każdy dobrze czuje się w hierarchicznych strukturach zarządzania. Takie osoby powinny zainteresować się turkusowym modelem organizacyjnym. Czym on jest i jakie korzyści oraz zagrożenia niesie?
Czym jest turkusowa organizacja?
Definicja turkusowej organizacji mówi, że jest to model zarządzania w firmie, który polega na samodzielności jednostek i niwelowaniu sztywnych hierarchii. Współpraca w tak zarządzanych przedsiębiorstwach bazuje na tolerancji, wzajemnym szacunku i dużym poczuciu odpowiedzialności poszczególnych pracowników.
Turkus w nazwie zjawiska odnosi się do harmonii, jaka powinna panować w takim modelu organizacji. To symbol nowoczesnego podejścia do biznesu, w którym nie ma ani konkretnych liderów, ani bardzo sztywno określonych obowiązków.
Turkusowe zarządzanie bazuje na wzajemnym zaufaniu pracowników i wiąże się też z takimi wartościami jak zrównoważony rozwój. Do efektywnego działania bez hierarchii potrzebne są otwarta komunikacja i holistyczne podejście do wszystkich obszarów działań.
Zasady turkusowych organizacji w praktyce wyglądają tak, że grupa pracowników samodzielnie zarządza wszelkimi zadaniami i procesami, a zadania rozdziela według własnych preferencji i kompetencji. Każdy zajmuje się tym, w czym czuje się najlepiej, a decyzje podejmuje się wspólnie.
Turkusowa organizacja – wady i zalety
W ramach turkusowego zarządzania firmą zespół pracowników czerpie wiele korzyści:
- zdanie każdej osoby ma takie samo znaczenie;
- wszyscy mają szansę na podzielenie się swoimi pomysłami;
- wymiana poglądów sprzyja kreatywności i innowacyjnym rozwiązaniom;
- w organizacji panuje transparentność np. w kwestiach finansowych;
- pracownicy wykazują się większym zaangażowaniem;
- sprzyja to rozwojowi osobistemu każdej jednostki.
Samozarządzanie organizacji niesie ze sobą jednak także wady, które trzeba wziąć pod uwagę:
- model trudno wdrożyć do działających już korporacji;
- brak hierarchii może prowadzić do konfliktów i odmienności zdań;
- w trudnych sytuacjach każdy musi przyjąć na siebie dużą odpowiedzialność;
- w dużych firmach trudno o utrzymanie pełnej transparentności.
Turkusowe organizacje to innowacyjne podejście do zarządzania, które może przynieść wiele korzyści, takich jak np. szybkie podejmowanie decyzji bez czekania na zatwierdzenie wszystkich managerów i szefostwa. Wiążą się z tym także wyzwania, takie jak potrzeba wysokiego poziomu dojrzałości pracowników. Przed wdrożeniem nowoczesnej struktury firmy powinny dokładnie rozważyć swoje potrzeby i zdolność do adaptacji do takiego modelu.
Mimo wielu wyzwań zdarzają się już turkusowe organizacje w Polsce, które świetnie radzą sobie z takim modelem zarządzania. Jeśli zespół jest odpowiednio zgrany i zaangażowany, taka forma współpracy może przynieść naprawdę imponujące efekty nie tylko dla biznesu, ale i środowiska oraz każdej zatrudnionej jednostki.
Turkusowy model zarządzania – jak go wdrożyć?
Przykłady turkusowych organizacji ze świata sprawiają, że coraz więcej biznesów zaczyna interesować się takim modelem działania. Pierwszy etap wdrożenia polega na dokładnym zrozumieniu całej koncepcji przez wszystkich pracowników. Każdy musi dokładnie pojąć, jakie obowiązki go czekają i jak ma wyglądać zarządzane w ten sposób miejsce pracy. To nie tylko swoboda, ale też zaufanie i odpowiedzialność.
Warto zapoznać się nieco z teorią i przeczytać takie książki jak np.:
- Od hierarchii do turkusu, czyli jak zarządzać w XXI wieku – Marek Wzorek;
- Pracować inaczej. Nowatorski model organizacji inspirowany kolejnym etapem rozwoju ludzkiej świadomości – Frederic Laloux;
- Doktryna jakości. Wydanie II turkusowe. Rzecz o turkusowej samoorganizacji – Andrzej Jacek Blikle.
Następnie powinno się przeanalizować aktualne wartości i struktury panujące w firmie. Pomoże to identyfikować obszary wymagające zmian. Trzeba znaleźć i zwalczyć wszystkie przeszkody w realizacji turkusowego modelu rozwoju firmy, takie jak brak zaufania w zespole czy niski poziom zaangażowania pracowników.
Warto przeprowadzić burzę mózgów ze wszystkimi pracownikami, w trakcie której ustali się główne wartości kierujące marką, a także cele, jakie ma ona osiągać. Wszyscy powinni wziąć udział w specjalnych szkoleniach lub warsztatach ze specjalistami, które przygotują ich do nowych ról.
Najlepiej zacząć od realizacji konkretnych, mniejszych projektów w tym modelu, a następnie poszerzać zakres turkusu na dalsze działania. Konieczna jest regularna kontrola postępów i analiza tego, co idzie dobrze, a co warto jeszcze dopracować.
Wdrażanie turkusowego koloru organizacji wymaga ogromu zaangażowania, ale może przynieść wiele korzyści. Liczne turkusowe organizacje na świecie powstają już w takiej formie od samego początku działalności, co nieco ułatwia poradzenie sobie z wyzwaniem.
Przeczytaj również o przywództwie sytuacyjnym tutaj!
Czy istnieją tylko turkusowe organizacje?
Znasz już założenia turkusowej organizacji, ale okazuje się, że to nie jedyny kolor, jaki określa poszczególne modele zarządzania w firmach. Wyróżnia się także:
- model czerwony – szef powoduje strach u podwładnych, ma nad nimi pełną kontrolę;
- model bursztynowy – mocno ustrukturyzowana hierarchia, która nie ulega zmianom (np. wojsko);
- model pomarańczowy – nieco bardziej elastyczna hierarchia, wykorzystywana w wielu korporacjach;
- model zielony – hierarchia, która bazuje na zaufaniu i rozwoju wszystkich pracowników, panują szacunek i duża swoboda.
Organizacje turkusowe to najbardziej swobodne modele zarządzania biznesem, które cechują się elastycznością wszystkich obszarów. Nie ma czegoś takiego jak przełożony czy szef, a wszyscy skupiają się na wspólnym dążeniu do pełni samorealizacji i sukcesu przedsiębiorstwa. To szansa na równomierny rozwój pracowników i przejaw ultrainnowacyjnego środowiska pracy!
