Polskie prawo zabrania osobom nietrzeźwym lub będącym pod wpływem środków odurzających prowadzenia pojazdów mechanicznych. Za popełnienie takiego czynu zabronionego grozi kara grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności maksymalnie do dwóch lat. Co więcej, sąd może orzec dodatkowe zakazy, które bywają bardzo dotkliwe dla sprawcy przestępstwa. Mowa o m.in. karach finansowych na rzecz instytucji pomocowych oraz wieloletnich zakazów prowadzenia pojazdów mechanicznych. Część zapisów prawnych penalizujących ten czyn znajduje swoje uwarunkowania w artykule 178a Kodeksu karnego. Przedstawiamy szczegółowy opis przestępstwa na podstawie wspomnianego aktu prawnego.
Prowadzenie pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości to przestępstwo
Zapisy prawne zawarte w artykule art 178a kk (jazda pod wpływem alkoholu) penalizują prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego. Zgodnie z §1. osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym jest zagrożona karą nawet do dwóch lat pozbawienia wolności. Na niekorzyść sprawcy działają także okoliczności przewidziane w §4. Jeśli popełniający w/w czyn posiadał w momencie prowadzenia pojazdu mechanicznego prowadzenia pojazdu mechanicznego prawomocny wyrok skazujący za podobną sprawę, grozi mu nawet 5 lat więzienia. Obecnie obowiązującym aktem, opisującym penalizację tego przestępstwa, opublikowanym w Dzienniku Ustaw jest wersja z 5 grudnia 2020 r., Dz.U.2020.1444 t.j. Kodeks karny.
Kiedy tak naprawdę ma miejsce prowadzenie pojazdu w ruchu drogowym?
Czyn zabroniony, który znajduje swój zapis w artykule 178a Kodeksu karnego odnosi się bezpośrednio do prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości bądź pod wpływem narkotyków. W takim rozumieniu zachowaniem przestępnym jest kierowanie pojazdem. Może to mieć postać np. przemieszczania się pojazdem z punktu A do punktu B, ale również i samo uruchomienie pojazdu celem pokonania pewnego odcinka drogi. Zgodnie z prawem osobą prowadzącą pojazd mechaniczny jest ten, kto włada mocą silnika, wpływa na jego jazdę czy zmienia kierunek jazdy. Oznacza to, iż prowadzenie pojazdu może być interpretowane jako np. włączenie zapłonu celem rychłego przemieszczenia się pojazdem mechanicznym. W artykule 178a zawarto także sformułowanie „prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym (…)”, a więc warunkiem koniecznym do zaistnienia przestępstwa jest to, aby auto prowadzone przez osobę nietrzeźwą znajdowało się w ruchu.
Zobacz także: https://obronca24h.pl/jazda-po-alkoholu/
Czy istnieją jakieś wyjątki od reguły? Czym według prawa jest pojazd mechaniczny?
Jeśli ten warunek nie zaistnieje, ponieważ sprawca nie zdołał uruchomić pojazdu i np. wyjechać z parkingu, ale jego zachowanie przekonywałoby o takim zamiarze (kręcił kluczykiem, zmieniał biegi, ruszał kierownicą), to sąd może dopatrzyć się próby usiłowania popełnienia przestępstwa. Warto zwrócić uwagę także na aspekt odnoszący się do definicji pojazdu mechanicznego. Zgodnie z definicją pojazdem mechanicznym jest pojazd, w którym zainstalowano silnik napędzający. Prawo o ruchu drogowym wskazuje jednak na wyjątki: pojazdem mechanicznym nie zawsze jest motorower oraz pojazd szynowy. Wśród pojazdów nie mechanicznych, a zatem nie objętych restrykcjami zawartymi w art. 178a Kodeksu karnego, znajdują się m.in. rowery, deskorolki, wózki inwalidzkie czy pojazdy zaprzęgowe. Nie oznacza to jednak, że prowadzenie pojazdów nie mechanicznych po spożyciu alkoholu jest legalne. Te kwestie rozstrzygają zapisy Kodeksu wykroczeń, m.in. art. 87.
