2% – taki odsetek wśród wszystkich dotychczasowych laureatów Nagrody Nobla z chemii i fizyki stanowią kobiety. Wiele jednak wskazuje na to, że wkrótce te proporcje zaczną się odwracać. Na całym świecie, w tym również w Polsce, przybywa bowiem inicjatyw, które wspierają rozwój kobiet i dziewczynek, pomagają im przełamywać zawodowe stereotypy i zachęcają do większej aktywności w dziedzinach, które do niedawna były domeną mężczyzn.
Gdy w 1903 i 1911 roku Maria Skłodowska-Curie odbierała najbardziej prestiżową, globalną nagrodę naukową, mogło się wydawać, że podbój naukowego świata przez kobiety jest już wyłącznie kwestią czasu. Rzeczywistość okazała się jednak bezwzględna, a po wybitnej Polce po Nagrodę Nobla w dziedzinach chemii i fizyki przedstawicielki płci pięknej sięgały tylko sześciokrotnie. Dla porównania w tym samym okresie naukowcy z Akademii Szwedzkiej nagrodzili we wspomnianych kategoriach aż 383 mężczyzn. Iskierkę nadziei wniosła jednak tegoroczna lista laureatów, na której po raz pierwszy, w jednym roku, zarówno w dziedzinie chemii, jak i fizyki, znalazły się nazwiska kobiet.
Dziewczyny już poszły na politechniki
– Nareszcie doczekaliśmy się czasów, kiedy nie tylko mówimy o obecności kobiet w świecie nauki, ale widzimy konkretne działania, a żaden zawód technologiczny nie jest już zarezerwowany wyłącznie dla mężczyzn – przekonuje Edyta Gałaszewska-Bogusz, dyrektor Accenture Operations w Polsce. Dobrym przykładem jest organizowana już od 10 lat kampania „Dziewczyny na politechniki”, zainicjowana przez Fundację Perspektywy. To pionierski i zarazem największy projekt promujący kierunki techniczne, inżynierskie i ścisłe wśród młodych kobiet w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
Jego efekty już dawno przerosły najśmielsze oczekiwania organizatorów i całego środowiska akademickiego. W ciągu 7 lat od rozpoczęcia akcji odsetek kobiet w ogólnej liczbie studentów uczelni technicznych w Polsce wzrósł z niespełna 30% do 37% i od 3 lat utrzymuje się na tym poziomie. Dziś w Polsce odnotowuje się również największy wśród krajów OECD odsetek absolwentek kierunków ścisłych, technicznych i z zakresu technologii informatyczno-komunikacyjnych.
Kosmos nie tylko dla chłopców
Aby zachęcić kobiety do śmiałego podążania wybraną przez siebie drogą, należy budować ich poczucie sprawczości i wpływu znacznie wcześniej – jeszcze wtedy, gdy są dziewczynkami. Na taki pomysł wpadła grupa kobiet, która dwa lata temu założyła fundację i magazyn „Kosmos dla dziewczynek”. To inicjatywa kobiet, które chcą lepszej przyszłości dla swoich córek – mówi Krystyna Wilk-Koncewicz, prezes fundacji. –Poprzez treści w magazynie, jak i poprzez działalność edukacyjną fundacji chcemy budować w dziewczynkach poczucie własnej wartości i przebojowości, a osobom z ich otoczenia dawać narzędzia do wzmacniania dziewczynek na co dzień. Zależy nam, by dziewczynki wiedziały, że mogą podbić świat i że żaden kosmos nie jest zarezerwowany tylko dla chłopców – mówi Krystyna Wilk-Koncewicz.
Wokół idei głoszonych przez „Kosmos dla dziewczynek” tworzy się społeczność osób, organizacji, firm i instytucji społecznych, które w różny sposób wspierają rozwój dziewczynek w całym kraju. – Z tej okazji powstał plebiscyt „Potęga MOCY”, którego finał odbył się w czwartek, 11 października w warszawskim centrum Przestrzeń from Facebook. Wierzymy, że głośno mówiąc o podmiotach, które angażują się we wsparcie rozwoju dziewczynek w Polsce, zachęcimy i zainspirujemy do działania innych – dodaje Wilk-Koncewicz.
Budowa świadomości od najmłodszych lat
O wspieraniu rozwoju kobiet i walce o równouprawnienie na rynku pracy coraz częściej głośno mówią także firmy, które chętnie angażują się w tego typu inicjatywy. – W Accenture Operations bardzo mocno stawiamy na równe warunki dla wszystkich pracowników i różnorodność zespołu. W naszych badaniach, organizowanych co roku przy okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet, sprawdzamy, jak wygląda dysproporcja w zarobkach i obsadzaniu kluczowych stanowisk w przedsiębiorstwach oraz co się musi zadziać, aby zniwelować różnice. I choć kobiety na równorzędnych stanowiskach wciąż zarabiają ok. 70% tego, co mężczyźni, to sytuacja z roku na rok systematycznie się poprawia, a pozycja kobiet w biznesie, technologiach i całej gospodarce konsekwentnie nabiera coraz większego znaczenia – mówi Edyta Gałaszewska-Bogusz, dyrektor firmy Accenture Operations w Polsce, które jest partnerem czwartkowego eventu.
Jak podkreśla dyrektor Accenture Operations, dzięki takim projektom jak „Kosmos dla dziewczynek” i organizowanemu w jego ramach plebiscytowi „Potęga MOCY” wzrasta świadomość prawa do równego traktowania, a dziewczynki w naturalny sposób zyskują ogromną pewność siebie. Dużo łatwiej jest wychowywać w duchu równych szans niż walczyć ze stereotypami później. Ta pewność siebie ma zaprocentować w dalszej nauce oraz w starcie kariery zawodowej. – Ważne jest, by takie działania realizować już na wczesnym etapie, a nie dopiero w momencie, gdy dojrzała kobieta wchodzi na rynek pracy. Wierzę, że dzięki temu być może za kilka, kilkanaście lat w ogóle nie będziemy musieli rozmawiać o problemach, takich jak różnica w zakresie płac czy wykluczenie zawodowe ze względu na płeć – podsumowuje Edyta Gałaszewska-Bogusz.